طراحی داخلی مجتمع خدمات بهزیستی و خانه نوباوگان شیرخوارگاه آمنه تهران

بی سرپرستی، پدیده ای اجتماعی است که علاوه بر تأثیرات فردی، پیامدهای اجتماعی به دنبال دارد. از این رو طراحی مکانی امن، برای نگهداری این قشر آسیب پذیر از کودکان که از محبت و حمایت خانواده بی بهره اند، امری ضروری به نظرمی رسد. مکانی که علاوه بر ایجاد سرپناه، جایی برای باشیدن(سکنی گزیدن) آن ها فراهم کرده؛ حال و هوای خانه و کاشانه را تداعی کند. در این پژوهش برآنیم که با تأسی از معماری و به ویژه معماری داخلی، به ارائه راهکارهایی عملی جهت تحقق این امر بپردازیم. به همین خاطر شیرخوارگاه آمنه تهران به عنوان یکی از مکان های شناخته شده نگهداری کودکان بی سرپرست، جهت ایجاد بستر مناسب طراحی انتخاب گردیده است. دراین نوشتار با استفاده از منابع کتابخانه ای و مرور متون و منابع، به گرد آوری اطلاعات پرداخته شده است. پژوهش در زمینه های روانشناسی محیط و کودک، طراحی معماری و اصول و ضوابط، براساس روش های تحقیق توصیفی-تحلیلی و همچنین مطالعات میدانی بستر طراحی استوار است. از این رو در ابتدا به معرفی کودکان بی سرپرست، مشکلات آن ها و بررسی مطالعات انجام شده در این زمینه و نمونه های موردی موجود پرداخته شده است. در ادامه شناخت کودک ، معماری کودکان و ضوابط و استانداردهای آن مورد مطالعه قرار گرفته و در پی آن با تبیین مبانی نظری مورد توجه پژوهش، راهکارهای نظری ارائه گردیده است. و در انتها با بررسی وضع موجود بستر طراحی و معرفی کاستی ها و معایب آن، سعی در ارائه راهکارهایی عملی براساس مطالعات و ضوابط، در جهت بهبود وضعیت اقامتی کودکان این مجتمع اقامتی-پرورشی بوده است. به طور کلی رویکرد این پروژه، بازتعریف فضای پرورشگاه به گونه ای است که هر چه بیشتر حال و هوای خانه(کاشانه) را تداعی کرده و با از بین بردن مرزهای فیزیکی محصور کننده، کودکان حداکثر مشارکت و حضور و تعامل را با فضا و اطرافیان خویش داشته باشند. بدین ترتیب کودک خود را جزئی از آن فضا پنداشته و احساس تعلق و مسئولیت بیشتری نسبت به مکان دارد.